Samkvæmt áætluninni Farm to Fork hefur framkvæmdastjórn Evrópusambandsins sett sér markmið um að að minnsta kosti 25 % af ræktuðu landi í ESB verði undir lífrænni ræktun árið 2030. Þetta er mikilvægur þáttur í græna samningnum í Evrópu. Til að ná þessu markmiði mun krefjast þróunar og miðlunar nýrra lífrænna ræktunar og verkefnisins LIVESEED (styrkt afköst lífrænrar landbúnaðar með því að efla lífrænt fræ og ræktunarviðleitni um alla Evrópu) í verkefninu leitast við að styðja þetta með því að takast á við lífrænt framboð lífrænna fræja og gæði frá ýmsum hliðum, frá markaðsþáttum til reglugerðar. Verkefnið var hleypt af stokkunum árið 2017 og samdi 48 samtök frá 18 Evrópulöndum, þar á meðal plönturannsakendur, ræktunarræktendur, fræframleiðendur, lífræn samtök og smásala.
Nýjar aðferðir
Einn af þeim vísindamönnum sem hlut eiga að máli er Edwin Nuijten, plöntufræðingur við De Beersche Hoeve í Hollandi, sem stýrði hluta vinnuáætlunarinnar sem fjallaði um hvernig mismunandi ræktunaraðferðir geta stutt og styrkt hvert annað. „Ræktun snýst ekki aðeins um að framleiða bestu plöntuna fyrir besta sviðið, heldur er það einnig ferli, við þurfum að taka tillit til félagslegra þátta,“ segir hann. Markmið LIVESEED var að sameina bestu þætti mismunandi ræktunaraðferða plantna.
Samsteypan benti á fjórar sérstakar aðferðir, kallaðar vistkerfisbundnar, samfélagslegar, byggðar á eiginleikum og fyrirtækjum. Vistkerfisbundnar aðferðir rannsaka hvernig ræktun hefur samskipti við og getur stuðlað að umhverfinu í kring. Aðferðir í samfélaginu hafa sterk tengsl milli ræktanda og ræktenda og leitast við að hámarka samfélagslegt gildi fyrir þá. Aðferðir sem byggjast á eiginleikum sækjast eftir víðtækari samfélagslegum ávinningi með því að bæta sérstaka eiginleika, svo sem að auka styrk nauðsynlegra vítamína í ræktun, en aðferðir sem byggja á fyrirtækjum leitast við að hámarka hagnað og lágmarka kostnað. „Þetta eru öll verðmætadrifin en gildi þeirra eru mismunandi,“ bætir Nuijten við. „Þetta er ekki að segja að sum gildi séu betri en önnur, heldur að spyrja hvernig við getum tengt þau saman þannig að þau styrki hvert annað og bæti vistfræðilega og félagslega seiglu.
Þekkingarpallur
Samsteypan aflaði sér upplýsinga um ræktunartækni og gaf út fjölda rannsóknarritgerða. Rætt var við meira en 800 lífræna bændur um ýmsa þætti sem tengjast plönturækt og fræmarkaði og LIVESEED stuðlaði að stækkun þekkingarpallsins á lífrænum búum með sérstökum kafla um þessi þemu. LIVESEED verkefnið þróaði einnig leiðagagnagrunn á ESB mælikvarða sem gerir fræ birgjum kleift að slá inn tilboð í aðra innlenda gagnagrunna með einni færslu.
Teymið vinnur nú að útfærslu niðurstaðna sinna og semur leiðbeiningar um innleiðingu á samsettri ræktunaraðferð. Staðan er bráð, þar sem þróun á nýjum uppskerutegundum er hægfara ferli og ræktendur verða að bregðast við núna til að búa sig undir áskoranir í landbúnaði í framtíðinni, svo sem hertar takmarkanir á notkun varnarefna og breytt loftslag. Að auki, bendir Nuijten, bændum og neytendum ógnað vegna truflunar á plönturæktun og fræmarkaði. „Þegar horft er til hefðbundinnar ræktunar eru tvö eða þrjú fyrirtæki ráðandi á markaði hvers ávaxta og grænmetis. Ef eitt fyrirtæki hættir ræktunaráætlun sinni eru bændur algjörlega háðir hinu.
„Jafnvel fyrir hefðbundinn landbúnað er ástandið ekki sjálfbært,“ útskýrir hann. „Lífræn ræktun fræja og plantna getur veitt tækifæri til að hugsa um sjálfbærari ræktunaraðferðir. Við þurfum að þróa miklu fleiri nýja kosti, svo þessi auðlind er gagnleg fyrir alla bændur, “segir Nuijten. „Það er oft sagt að lífræn matvæli séu of dýr en þú getur sagt að hefðbundinn matur sé of ódýr - taktu tillit til falins kostnaðar og önnur mynd kemur upp.