Lóðrétt búskapur var einu sinni lýst sem framtíð landbúnaðar og lofaði að gjörbylta matvælaframleiðslu með því að rækta uppskeru innandyra með hagkvæmri nýtingu auðlinda og lágmarks umhverfisáhrifum. Nýleg gögn sýna hins vegar að iðnaðurinn á í erfiðleikum, flest fyrirtæki geta ekki hagnast á salati þrátt fyrir að taka inn yfir milljarð dollara í áhættufjárfestingu. Fifth Season, efnilegur búgarður innandyra sem spáði 600% vexti í sölu árið 2022, lokaði skyndilega og skildi starfsmenn sína eftir án atvinnu. Aðrir stórir aðilar í greininni eins og AppHarvest, AeroFarms, Agricool, Infarm og IronOx standa einnig frammi fyrir fjárhagslegum áskorunum sem vekja efasemdir um hagkvæmni lóðrétta búskapargeirans.
Fjárfestar hafa hellt 1.7 milljörðum dala í ræktendur innanhúss í von um að „trufla“ landbúnaðariðnaðinn og finna ávöxtun í Silicon Valley-stíl í salati. Litið var á lóðrétt búskap sem leið til að bregðast við loftslagsbreytingum og auka fæðuöryggi. Það kemur hins vegar æ betur í ljós að samkeppni við hagfræði útibús er krefjandi og væntingar fjárfesta kunna að hafa verið of miklar.
Þó að loftslagsbreytingar og fólksfjölgun feli í sér verulegar áskoranir fyrir hefðbundinn landbúnað, sýnir uppgangur og fall lóðréttrar búskapar að það er engin silfurlausn á þessum málum. Sambland af aðferðum, þar á meðal nýstárlegri tækni og hefðbundnum búskaparháttum, gæti verið nauðsynlegt til að takast á við flókin vandamál sem landbúnaður stendur frammi fyrir í dag.
Lóðrétt landbúnaðarbóla virðist vera að skjóta upp kollinum, mörg fyrirtæki eiga í erfiðleikum með að skila hagnaði og fjárfestar standa frammi fyrir verulegu tapi. Þó að hugmyndin um búskap innandyra sé enn heillandi, sýna núverandi áskoranir greinarinnar þörfina fyrir raunsærri nálgun á framtíð landbúnaðarins. Leitin að nýsköpun verður að vera í jafnvægi við hagkvæmni og skilning á margbreytileika matvælakerfisins.
HVERSU DÝRT ER AÐ RÆKTA GRÆNT? LEIÐUM OKKUR TELJA LEIÐIR
Búskapur innanhúss hefur verið talinn sjálfbær lausn á þeim áskorunum sem hefðbundinn búskapur stendur frammi fyrir, allt frá vatnsskorti til uppskerusjúkdóma. Hins vegar er raunveruleikinn í búskap innanhúss, sérstaklega fyrir laufgrænt, sá að því fylgir mikill kostnaður. Samkvæmt nýlegum gögnum eru bú í vöruhúsum eða lóðréttum bæjum dýr í byggingu og rekstri. Ljós ein og sér eru veruleg kostnaður, þar sem lítill 10,000 fermetra býli gæti hugsanlega haft lýsingarreikning upp á yfir $ 100,000 á ári. Að keyra loftræstitæki og annan búnað eykur einnig orkukostnað, og jafnvel með endurnýjanlegum orkugjöfum eins og sólarrafhlöðum, gæti það ekki verið nóg til að dekka rafmagnið sem þarf.
Mörg sprotafyrirtæki í búskaparrýminu hafa einnig byggt upp sína eigin tækni til að reka bæina, sem getur leitt til kostnaðar við loftbelg. Þrátt fyrir þetta rækta hefðbundin gróðurhús nú þegar stórt hlutfall af þeim tómötum sem borðaðir eru í Bandaríkjunum og Hollandi ræktar næstum milljón tonn af tómötum á ári, sem gerir það að stórum matvælaútflytjanda. Þó að innanhússbúskapur hafi sína kosti er mikilvægt að vega kostnað og ávinning áður en fjárfest er í þessari tegund landbúnaðar.
Þó að ræktun innanhúss hafi sína kosti er kostnaðurinn við það, sérstaklega fyrir laufgrænt, verulegur. Allt frá því að byggja og reka lóðrétt bú til að borga háa lýsingar- og orkureikninga, þessi kostnaður getur vegið þyngra en ávinningurinn af þessari tegund búskapar. Nauðsynlegt er að vega vandlega kostnað og ávinning af búskap innanhúss, þar sem hefðbundin gróðurhús og útibú geta enn verið sjálfbærasta og hagkvæmasta lausnin í sumum tilfellum.
Samkvæmt nýlegri grein í Fast Company eru mörg hátækni gróðurhúsafyrirtæki enn mjög háð áhættufjármögnun og sum hafa átt í erfiðleikum með að ná jafnvægi eða arðsemi. Sem dæmi má nefna að AppHarvest, sem hefur safnað yfir 640 milljónum dala, tilkynnti um nettótap upp á 83 milljónir dala á fyrstu níu mánuðum ársins 2022. Jafnvel þó að býli innanhúss geti á endanum orðið arðbært gæti það tekið nokkur ár að ná því markmiði. Þetta getur verið áskorun fyrir sprotafyrirtæki sem þurfa að halda áfram að afla fjármagns til að fjármagna starfsemina, sérstaklega þar sem fjárfestar eru orðnir varkárari á núverandi markaði.